بازخورد در آموزش بالینی: بسط مفهوم، موانع و راه کارها

مقدمه: بازخورد همانند آینه ای است که فرد عملکرد خود را در آن مشاهده می نماید و یک جزء مهم در آموزش پزشکی محسوب می گردد، لیکن یکی از نقاط مغفول مانده و نیازمند توجه در آموزش پزشکی محسوب می گردد. آشنایی با راه کارها و روش های بهبود بازخورد در بالین برای اساتید پزشکی یک ضرورت است. هدف این مقاله بررسی و بسط مفهوم بازخورد، بررسی عوامل مؤثر بر آن، مدل ها و راه کارهای منتشر شده در متون علمی و پژوهشی در این زمینه است. روش ها: در این مطالعه با استفاده از کلمات کلیدی بازخورد به همراه آموزش، بالینی و پزشکی، کلیه مقالاتی که در زمینه بازخورد در آموزش بود، مورد جستجو قرار گرفت. برای جستجوی مقالات از طریق پایگاه های مقالات magiran, sid , irandoc، eric و موتور جستجوی گوگل اسکالر(google scholar) اقدام گردید. سپس تنها مقالاتی که به صورت تمام متن از این پایگاه ها قابل دستیابی بود مورد استفاده قرار گرفت. مقالات فارسی زبان از سال 1380 به بعد و در مقالات لاتین سال 2000 مبنا قرار داده شد. بعد از جستجوی پایگاه ها در مجموع 83 مقاله به دست آمد. تمام مقالات مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 33 مقاله به دلیل عدم ارتباط با موضوع کنار گذاشته شد و در نهایت 50 مقاله مناسب تشخیص داده شد و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: در مقالات تعاریف متعددی از بازخورد وجود دارد، یکی از علل عدم توافق اساتید و فراگیران بر مفهوم بازخورد، وجود برداشت های متفاوت از این مفهوم است. عوامل بسیاری بر بازخورد و تأثیر آن بر عملکرد فراگیر وجود دارد. مهم ترین عامل در این زمینه خود فراگیران هستند. چون فراگیران در دریافت بازخورد فعالانه عمل می کنند. در زمینه بهبود شیوه های ارائه بازخورد، مدل های متعددی معرفی شده است. نقطه مشترک تمامی آنها استفاده از مدل ساندویچ بازخورد و خود ارزیابی فراگیر از عملکرد خود است. همچنین اخیراً به استفاده از کارت بازخورد در جهت عینی نمودن بازخوردهای ارائه شده توجه زیادی شده است. از فراگیران هم در زمان بازخورد انتظاراتی وجود دارد که باید از ان آگاه باشند. نتیجه گیری: بازخورد از اهمیت بالایی در آموزش و کمک به یادگیری برخوردار است. شناخت عوامل مؤثر بر بازخورد برای اساتید پزشکی ضروری است. اگرچه در متون راه کارها، مدل ها و پیشنهادات متعددی برای کمک به اساتید وجود دارد، ولی از آنجا که تأثیرات بازخورد وابسته به زمینه است لازم است اثر بخشی این شیوه ها بر پیامدهای یادگیری در آموزش بالینی مورد تحقیق قرار گیرد.